ნებისმიერი სახის დავა მხარეებს შორის ამ კონვენციასთან მიმართებაში, რომელიც ვერ წყდება მოლაპარაკებებისა თუ სხვა საშუალებებით, ერთ-ერთი მხარის მოთხოვნით შეიძლება გადაეცეს საერთაშორისო მართლმსაჯულების სასამართლოს” (რასობრივი დისკრიმინაციის აკრძალვის შესახებ კონვენცია”, მუხლი 22.)
საქართველოში, თითქმის 2 ათეული წლის განმავლობაში არსებულმა კონფლიქტურმა მდგომარეობამ კრიტიკულ ზღვარს მიაღწია და, სამწუხაროდ, დღეს შეიქმნა იმის აუცილებლობა და წინაპირობა, რომ საქართველოს რუსეთის წინააღმდეგ სარჩელი შეეტანა ჰააგის სასამართლოში.
მსოფლიოში მშვიდობისა და უსაფრთხოების დაცვის მიზნით გაერთიანებული ერების ორგანიზაციამ ერთ-ერთ ქმედით ინსტრუმენტად ჰააგის სასამართლოს სახით საერთაშორისო სასამართლო შექმნა.
სასამართლოს გადაწყვეტილებები სავალდებულო ძალის მქონეა ყველა წევრი სახელმწიფოსათვის და მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტია სახელმწიფოებს შორის კონფლიქტის წარმოშობისა და დიპლომატიური გზებით მოურიგებლობის შემთხვევაში, დავის გადაწყვეტის გზაზე.
ჰააგის სასამართლოს წინაშე საქართველო შეეცდება დაამტკიცოს რუსეთის მიერ “რასობრივი დისკრიმინაციის ყველანაირი გამოვლინების აკრძალვის შესახებ” 1965 წლის კონვენციის მოთხოვნათა დარღვევების ფაქტები და ამ გზით მიაღწიოს რუსეთის ფედერაციისათვის პასუხისმგებლობის დაკისრება, ყველა იმ ქმედების გამო, რომელიც მან ჩაიდინა საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე.
საქართველო ამ პროცესით შეეცდება მსოფლიოს დაუსაბუთოს 1991 წლიდან დღემდე განვითარებულ მოვლენებში რუსეთის უარყოფითი როლი, რამაც უმძიმესი დარტყმა მიაყენა ქვეყნის სუვერენიტეტსა და დისკრიმინაციულ მდგომარეობაში ჩააყენა საქართველოს მოსახლეობა (საქართველოს მოქალაქეები).
არსებულმა სიტუაციამ ცხადყო, რომ მიუხედავად დემოკრატიული სახელმწიფოების აქტიური ჩარევისა და კონფლიქტის დაუყოვნებლივ შეწყვეტის მოთხოვნისა, სიტუაციის განმუხტვა ამ დროისათვის ჯერ ვერ მოხერხდა. სწორედ ამიტომ სარჩელის ერთ-ერთ მთავარ მოთხოვნას, როგორც დაუყოვნებლივ განსახორციელებელ ქმდებას მოთხოვნსა, ქვეყნისათვის მიყენებული ზიანისათვის რუსეთის მხარისათვის კომპენსაციის დაკისრება წარმოადგენს. გარდა ამისა, დევნილი მოსახლეობის საკუთარ სახლებში დაბრუნების უფლების უზრუნველყოფა.
საერთაშორისო სასამართლოში წარდგენილ სარჩელში ჩამოყალიბებულია შემდეგი მოთხოვნები: a. დაუყოვნებლივ შეწყდეს საქართველოს ტერიტორიაზე მიმდინარე სამხედრო მოქმედებები, მათ შორის აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიებზე, და მოხდეს რუსული შენაერთების გაყვანა; b. მიღებული იქნას ყველა ზომა, რათა მოხერხდეს აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიებიდან დევნილი მოსახლეობის დაბრუნება მშვიდობიან გარემოში; c. დაუყოვნებლივ შეწყდეს ეთნიკუარი ქართული მოსახლეობის კუთვნილი ქონების მითვისება; d. მიღებული იქნას ყველა ზომა, რათა თავიდან იქნას აცილებული ეთნიკურად ქართველი მოსახლეობის დევნა სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთში. e. 1991-94 წლებში განხორციელებული ეთნიკური წმენდისა და მისი შედეგების გამო სრული კომპენსაცია; f. შეწყდეს აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის, როგორც დამოუკიდებელი სახელმწიფოს ნებისმიერი ფორმით ცნობა; g. მიეცეს საქართველოს სახელმწიფოს შესაძლებლობა, აღადგინოს კონტროლი ამ რეგიონებში; h. რუსეთის ფედერაციამ საქართველოს გადაუხადოს სრული კომპენსაცია მის ტერიტორიაზე განხორციელებული უკანონო ქმედებების გამო.
თავის მხრივ, არც რუსეთი აკვირდება გულხედაკრეფილი მოვლენების განვითარებას. მართალია, მას არ მიუმართავს საერთაშორისო სასამართლოსათვის, მაგრამ პროკურატურა აქტიურად იძიებს სამხრეთ ოსეთში აგვისტოში განვითარებულ კონფლიქტში მომხდარ დანაშაულებს და არ აპირებს რეაგირების გარეშე დატოვოს არც ერთი ფაქტი.
რუსული მხარე, ისევე, როგორც საქართველო, თავის მოქალაქეებს აქტიურად თხოვს მიაწოდონ მათ ხელთ არსებული ყველა ინფორმაცია ქართველების მიერ განხორციელებული ეთნიკური წმენდის შესახებ, რათა არსებობდეს სამართლებრივი რეაგირებისათვის საკმარისი საფუძველი. (www.lenta.ru)
უფრო მეტიც - რუსული საინფორმაციო სააგენტოების მიერ გავრცელებული ინფორმაციით, აქტიურად მუშავდება მოსაზრება საქართველოს პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის, საერთაშორისო ტრიბუნალისათვის გადაცემის თაობაზე. თუმცა, აღნიშნულთან დაკავშირებით ექსპერტი კავკასიის საკითხებში სერგეი მარკედონოვი აღნიშნავს, რომ ასეთი მოსაზრებების გავრცელება ძალზე სახიფათო ტენდენციას ატარებს.
- “მე არ მჯერა, რომ საერთაშორისო ტრიბუნალი გამოყენებულ იქნება სააკაშვილის მიმართ.არ არსებობს მსოფლიოს წამყვანი მოთამაშეების აბსოლიტური კონსენსუსი მის მონაწილეობასთან დაკავშირებით სამხეთ ოსეთში განვითარებულ მოვლენებთან მიმართებით, ისევე, როგორც არ არსებობს იმ კონცეფციის ძლიერი მხარდაჭერა, რომელსაც რუსეთი აყენებს გენოციდთან დაკავშირებით.
ამიტომ, ალბათ მოხდება სააკაშვილის კრიტიკული შეფასება, მაგრამ ასეა თუ ისე, ტრიბუნალის წინაშე მისი წარდგენა არ მოხდება, რადგან არ არსებობს კონსენსუსი ამ საკითხთან დაკავშირებით“, (www.lenta.ru ).
მდგომარეობის სირთულე, არც ერთ მხარეს არ აძლევს კომპრომისებზე წასვლის შესაძლებლობას. ფაქტია, ორივე მხარე ცდილობს საკუთარი სიმართლის დამტკიცებას და საერთაშორისო სასამართლო არის ერთ-ერთი ყველაზე საუკეთესო და ლეგიტიმური გზა საქართველოსთვის, დაუმტკიცოს მსოფლიოს მისი მოსახლეობის მიმართ განხორციელებული დევნის ფაქტები.
მთავარია, საქართველომ მოწინააღმდეგე მხარეზე უკეთ შეძლოს საერთაშორისო არბიტრის წინაშე საკმარისი მტკიცებულებების წარდგენა და ფაქტების დადასტურება.
